T.I. schreef op 21-12-2022   Gemiddelde score: Totale score: 5 sterren

Het oudste gedeelte van het Gravensteen, de grote vierkantige centrale toren, stamt uit de 12e eeuw en werd gebouwd in opdracht van de graaf van Holland, deze verbleef zelf in het naastgelegen woonhuis, Huize Lokhorst. De toren werd hoogstwaarschijnlijk gebruikt als een private gevangenis, dit is te zien aan de vele ketens die nog steeds in de kelder van het Gravensteen te bezichtigen zijn.

In 1463 krijgt de stad Leiden het gebouw in bezit doordat graaf Filips de Goede het aan de stad schenkt. De consequentie hiervan is dat het gebouw nu de rol van gevangenis overneemt voor geheel Leiden en voor het Rijnland. De toren wordt met 2,5 meter verhoogd en er wordt er een extra traptoren aan het gebouw toegevoegd. Dit is tevens het moment dat er voor het eerst executies worden uitgevoerd. Deze executies vonden plaats op een nabijgelegen grasveldje dat ‘het Groene Zoodje’ en ook wel ‘Schoonverdriet’ werd genoemd. Tegenwoordig is dit grasveldje vervangen door een pleintje dat ‘ het Gerecht’ word genoemd.


In het jaar 1556 word er intensief verbouwd aan het Gravensteen, zo komt er onder andere een vleugel bij met vier nieuwe vertrekken voor de gevangenen. Deze vier extra cellen zijn van binnen beschilderd met muurschilderingen die dienden om de gevangenen tot inkeer te laten komen.

In de 17e eeuw wordt het Gravensteen opnieuw uitgebreid met onder andere een tuchthuis, een rasphuis voor de mannen en een spinhuis voor de vrouwelijke gevangenen. De laatste verbouwingen aan het gebouw dateren van 1671 toen er een nieuwe Vierschaar (de door vier banken omsloten plaats voor de rechters, hier werd het uiteindelijke oordeel geveld) en Schepenkamer bij werden gebouwd.


De laatste executie (van de gevangene Janus van der Blom voor het doden van een meisje) werd voltrokken in het jaar 1853 door middel van de strop, dit is tevens het jaar dat het Gravensteen zijn rol als gevangenis voor de stad Leiden verloor.