J. Diekema schreef op 21-03-2025

Aan de Pieter Venemakade is in 1858 de Gereformeerde Kerk gebouwd. De grond was door het gemeentelid de heer Reinder G. Oldenziel en zijn vrouw Ida Westers cadeau gedaan. Hun boerderij stond ten noorden van de bouwgrond. De Afgescheiden kerk met bijbehorende pastorie werd voltooid in 1859. Reinder Oldenburg is geboren op 24.04.1819 te Windeweer en is gehuwd met Ida Westers geboren op 22.04.1819 te Hoogezand. Ds. P.M. Dijksterhuis (1814-1882) van Groningen opgedragen werd de nieuwe gemeente in Kielwindeweer te organiseren. Deze predikant kwam dan ook op 11 mei 1858 naar Kielwindeweer om een kerkdienst te leiden op de dorsvloer in de boerderij van landbouwer Reinder G. Oldenziel. Hoe zag de gemeente er uit? Na afloop van de dienst werden door de dertien belijdende mans lidmaten ambtsdragers (ouderlingen en diakenen) gekozen. Daarbij waren ook de tien vrouwelijke leden tegenwoordig (de gemeente telde toen vijfentwintig belijdende leden). Als ouderlingen kozen zij Hendrik C. Kieft en Jan. L. Ensing en als diakenen Geert B. Veldhuis en Luitje B. de Wit. Ds. Dijksterhuis bevestigde hen meteen na de verkiezing in het ambt, waarmee de Christelijke Afgescheidene Gemeente te Kielwindeweer geïnstitueerd was. Dit had tot resultaat dat de eerste dienaar des Woords aantrad in de persoon van ds. J.J. Kooiker (1814-1865) van Nijeveen in Drenthe (van hem is geen portret bekend). Ds. Kooiker werd met algemene stemmen gekozen en op 21 maart 1859 door ds. J. Alting (1821-1890) van Sappemeer in het ambt bevestigd. Ds. Kooiker diende de gemeente van Kielwindeweer van 1859 tot 1862, toen hij naar het Friese Oudega bij Drachten vertrok. Na twee vergeefse beroepen en na een half jaar vacant te zijn geweest werd ds. Kooiker opgevolgd door ds. D.J. Aikema (1814-1868) van Borger (van wie evenmin een afbeelding te vinden is). Op 18 oktober 1863 werd hij in het ambt bevestigd en bleef aan de gemeente verbonden tot zijn overlijden op 29 januari in 1868. ‘Velen die van buiten waren’ kwamen tijdens zijn ambtsperiode vanuit de Hervormde Gemeente naar de Afgescheidenen over. De predikanten die deze gemeente hebben gediend waren; Na ds. Aikema kwamen meerdere predikanten naar Kielwindeweer, zoals J. Karsen (1835-1904) van 1868 tot zijn emeritaat in 1902; kandidaat W. Oosterheert (1876-1956) van 1903 tot 1908; kandidaat T.L. Kroes (1883-1942) van 1909 tot 1912; C.W. de Vries (1863-1922) van 1913 tot 1919; J.H. Binnema (1876-1950) van 1921 tot 1927; kosteres was in die tijd weduwe mevr. Harmina Ettina Hazewinkel-Reitzema. Zij is geboren op 06.10.1882 te Veendam. Zij staat op de foto voor de kerk aan de Pieter Venemakade, kandidaat J.A. Winter (1891-1980) van 1929 tot zijn emeritaat in 1946, die na de oorlog opgevolgd werd door K. Boorsma (1898-1983). Deze was van 1946 tot 1950 aan de gemeente verbonden. Na het vertrek van ds. Winter – in 1946 – bleek in de jaren ’50 van de vorige eeuw duidelijk dat het ledental van de kerk van Kielwindeweer langzaam maar zeker afnam, net als in die tijd ook in andere agrarische gemeenten het geval was, zeker in de noordelijke provincies. De mechanisering van de landbouw maakte veel werk overbodig, met als gevolg dat veel leden van de beroepsbevolking elders naar werk gingen zoeken. De daling van het ledental was er mede oorzaak van dat in 1993 besloten werd dat jaar de laatste kerkdienst te houden. De kerk werd te koop gezet. Doch de ochtend van de 14de februari 1994 legde een felle brand de kerk volledig in de as. De oorzaak was de vermoedelijk de oververhitting van de gevelkachel. De pastorie bleef gespaard.