Top 25 Historisch-Culturele Steden van Nederland
Reis door de tijd en ontdek de schatten van ons verleden.
Van eeuwenoude grachten en statige herenhuizen tot middeleeuwse kerktorens en bruisende marktpleinen: Nederland ademt geschiedenis. Achter elke stad schuilt een verhaal — verteld, bewaakt en levend gehouden door gepassioneerde historische verenigingen.
Deze Top 25 neemt je mee langs de meest bijzondere steden, hun rijke erfgoed en de mensen die dagelijks werken aan het bewaren van onze culturele identiteit.
1. Amsterdam
Stad van grachten, Gouden Eeuw, musea en rijke geschiedenis.
Amsterdam Cultuur-Historische Vereniging (ACHV)
Organiseert lezingen, excursies en cursussen over de geschiedenis van Amsterdam.
amsterdamhv.nlVereniging Ons Amsterdam
Oudste cultuurhistorische vereniging van Amsterdam, opgericht in 1949, met een gevarieerd programma van excursies en lezingen.
verenigingonsamsterdam.nl2. Leiden
Stad van de oudste universiteit, rijke geschiedenis, Rembrandt, en honderden monumenten.
Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL)
Bevordert de kennis van en de belangstelling in de geschiedenis van Leiden en omstreken en maakt zich sterk voor het behoud en herstel van het cultureel erfgoed van Leiden. Ze geven het Leids Jaarboekje uit en organiseren stadswandelingen, lezingen en tentoonstellingen.
oudleiden.nl3. Maastricht
Romeinse oorsprong, middeleeuwse kerken, Europese verdragstad, Bourgondisch erfgoed.
Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap (LGOG)
Bevordert de kennis van en de belangstelling voor de geschiedenis van Limburg en Maastricht.
lgog.nl4. Utrecht
Religieus centrum, middeleeuwse binnenstad, Domtoren.
Historische Vereniging Oud-Utrecht
Stimuleert de belangstelling voor de geschiedenis, archeologie en monumenten van stad en provincie Utrecht.
oud-utrecht.nl5. Haarlem
Hofjesstad, Frans Hals Museum, rijke kunsthistorie.
Historische Vereniging Haerlem
Wil de geschiedenis van Haarlem levend houden door deze onder de aandacht te brengen en de kennis ervan te bevorderen.
haerlem.nl6. Delft
Stad van Vermeer, Delfts Blauw, koninklijke historie.
Historische Vereniging Delfia Batavorum
Bevordert de kennis van en de belangstelling voor de geschiedenis van Delft en omgeving.
delfia-batavorum.nl7. Gouda
Kaasstad, gotisch stadhuis, glas-in-loodramen.
Historische Vereniging Die Goude
Organiseert lezingen, stadswandelingen en geeft het tijdschrift 'Tidinge' uit. Actief in erfgoedbescherming en publieksvoorlichting.
diegoude.nl8. Den Haag
Regeringsstad, internationale stad van vrede en recht.
Geschiedkundige Vereniging Die Haghe
Sinds 1890 actief in het behoud van Haagse historie. Ze geven het tijdschrift 'Jaarboek Die Haghe' uit, organiseren wandelingen, lezingen en dragen bij aan het behoud van stadsgezichten.
haagsegeschiedenis.nl9. Nijmegen
Oudste stad van Nederland, Romeinse en WOII-geschiedenis.
Historische Vereniging Numaga
Opgericht in 1954. Organiseert lezingen, publiceert het tijdschrift Numaga en zet zich in voor het levend houden van het Nijmeegs verleden.
numaga.nl10. Rotterdam
Moderne havenstad met rijke geschiedenis en wederopbouw na WOII.
Historisch Genootschap Roterodamum
Sinds 1947 actief in het behoud van Rotterdams erfgoed. Ze publiceren het blad 'De Kroniek' en organiseren stadswandelingen en lezingen.
roterodamum.nl11. Zwolle
Hanzestad, middeleeuwse stadsmuur, musea.
Zwolse Historische Vereniging
Geeft het Zwols Historisch Tijdschrift uit en organiseert lezingen, tentoonstellingen en historische projecten voor scholen.
zwolsehistorischevereniging.nl12. Deventer
Boekengeschiedenis, Hanzestad, oude kerken.
Historische Vereniging Deventer
Houdt zich bezig met onderzoek, educatie en het organiseren van wandelingen en publicaties over de Deventer geschiedenis.
historischeverenigingdeventer.nl13. Middelburg
Zeeuwse VOC-stad, abdij, monumentenstad.
Heemkundige Kring Walcheren
Zet zich in voor het erfgoed van Walcheren. Organiseert tentoonstellingen, lezingen en publiceert het tijdschrift 'Walacra'.
hkwalcheren.nl14. Zutphen
Middeleeuwse stad, IJsselstad, walstructuren.
Historische Vereniging Zutphen
Richt zich op het zichtbaar maken van het rijke verleden via publicaties, excursies en exposities.
historiezutphen.nl15. Dordrecht
Eerste vrije Statenvergadering, havenstad, kunststad.
Vereniging Oud-Dordrecht
Opgericht in 1892. Promoot de geschiedenis van Dordrecht via het tijdschrift 'Oud-Dordrecht', lezingen en stadsarchiefwerk.
oud-dordrecht.nl16. Amersfoort
Koppelpoort, Mondriaan, goed bewaarde middeleeuwse kern.
Historische Kring Hoogland
Bevordert kennis over Hoogland en omgeving (nu stadsdeel van Amersfoort) via publicaties, interviews en lokaal erfgoedbeheer.
historischekringhoogland.nl17. 's-Hertogenbosch
Sint-Jan, Jheronimus Bosch, Bourgondisch leven.
Kringen van het Brabants Heem
Overkoepelende organisatie van heemkundekringen in Noord-Brabant, waaronder 's-Hertogenbosch. Ze bevorderen streekgeschiedenis en ondersteunen lokale verenigingen.
brabantsheem.nl18. Hoorn
VOC-stad, Westfries Museum, havenhistorie.
Historische Vereniging Oud Hoorn
Houdt zich bezig met historisch onderzoek, publicaties en behoud van monumenten in Hoorn. Organiseert ook stadswandelingen.
oudhoorn.nl19. Enkhuizen
Zuiderzeemuseum, vissersgeschiedenis, VOC-verleden.
Historische Vereniging Oud Enkhuizen
Zet zich in voor het behoud van het historische stadsbeeld en het documenteren van lokale verhalen.
oudenkhuizen.nl20. Kampen
IJsselstad, poorten, kerken, Hanzelid.
Historische Vereniging Jan van Arkel
Focus op de geschiedenis van de IJsseldelta. Ze geven een periodiek uit, verzorgen lezingen en verzamelen historisch materiaal.
janvanarkel.nl21. Alkmaar
Kaasmarkt, Waag, Beleg van Alkmaar (1573).
Historische Vereniging Alkmaar
Organiseert lezingen en excursies, publiceert een kwartaalblad en beheert een uitgebreide beeldcollectie.
historischeverenigingalkmaar.nl22. Veere
Historisch havenstadje, Schotse handelsbanden.
Historische Vereniging Veere
Houdt de geschiedenis van Veere levend via publicaties, lezingen en historisch onderzoek naar de Schotse tijd.
historischeverenigingveere.nl23. Bergen op Zoom
Vestingstad, Markiezenhof, middeleeuws centrum.
Heemkundekring De Steenen Kamer
Zet zich in voor de geschiedenis van Bergen op Zoom door tentoonstellingen, publicaties en onderwijsactiviteiten.
steenenkamer.nl24. Culemborg
Kleine stad met rijke middeleeuwse geschiedenis.
Historische Vereniging Culemborg
Publiceert het tijdschrift 'Tussen Lek en Linge', organiseert lezingen en spant zich in voor het behoud van monumenten.
historischeverenigingculemborg.nl25. Elburg
Vestingstad, rechthoekig stratenpatroon, visserserfgoed.
Vereniging Vrienden van Elburg
Zet zich in voor het behoud van de cultuurhistorische waarden van Elburg. Ze geven een kwartaalblad uit en organiseren themadagen.
vvelburg.nl